Dobór paliwa ma bezpośredni wpływ na osiągi, zużycie paliwa i trwałość silnika. Nie każde paliwo pasuje do każdego silnika spalinowego – poszczególne rodzaje różnią się między sobą m.in. liczbą oktanową, zawartością biokomponentów i przeznaczeniem. W tym poradniku wyjaśniamy różnice między PB95, PB98 (SP95/SP98), Benzyną E10 i E5, olejem napędowym B7 i B10 oraz Superethanolem E85. Wskażemy też, jak sprawdzić zalecenia producenta Twojego auta i czego unikać przy tankowaniu.
Rodzaje paliw dostępnych na stacjach w Polsce
Na stacjach benzynowych w Polsce spotkasz przede wszystkim dwa podstawowe typy paliw: benzynę (oznaczaną jako PB lub SP) oraz olej napędowy, czyli popularnego diesla. Oba te paliwa różnią się składem chemicznym i są przeznaczone do innych rodzajów silników spalinowych – benzyna do silników benzynowych, olej napędowy do diesli.
W przypadku benzyny najważniejszym parametrem, na który trzeba zwrócić uwagę, jest liczba oktanowa. Spotkasz najczęściej oznaczenia 95 i 98. Ta liczba określa odporność paliwa na tzw. spalanie stukowe, czyli niekontrolowane wybuchy mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrze. W prostych słowach: im wyższa liczba oktanowa, tym paliwo lepiej radzi sobie w silnikach, które pracują pod większym obciążeniem – np. w jednostkach z turbodoładowaniem lub o wysokim stopniu sprężania. W praktyce oznacza to, że w zwykłym aucie osobowym wystarczy PB95, a w samochodach sportowych czy mocniejszych może być konieczne PB98, by silnik pracował płynnie i bezpiecznie.
W przypadku oleju napędowego pojawiają się oznaczenia B7 i B10. Litera wskazuje na zawartość biokomponentów w paliwie – czyli dodatków pochodzenia roślinnego, głównie estrów metylowych kwasów tłuszczowych (FAME). Liczba mówi, ile procent takiego biokomponentu znajduje się w mieszance. Diesel B7 to olej napędowy z maksymalnie 7% dodatku, a B10 – do 10%. Różnica wydaje się niewielka, ale w niektórych starszych konstrukcjach wyższa zawartość biopaliwa może przyspieszać zużycie elementów układu paliwowego, np. przewodów czy uszczelek. Nowsze auta, spełniające normy Euro 5 i Euro 6, są zwykle przystosowane do obu rodzajów.
Benzyna E10, E5, PB95, PB98 – czym się różnią?
Poniżej znajdziesz szybkie porównanie najczęściej spotykanych oznaczeń dla benzyny silnikowej – ułatwi Ci wybór właściwego paliwa i rozszyfrowanie oznaczeń na dystrybutorze paliwa.
- PB95 (SP95, E5) – benzyna 95-oktanowa z maks. 5% bioetanolu. Stanowi standard do większości samochodów benzynowych, zalecana przez producentów jako paliwo podstawowe.
- PB98 (SP98) – benzyna premium 98-oktanowa. Ma wyższą odporność na spalanie stukowe, rekomendowana m.in. do silników o wysokim stopniu sprężania i mocnych jednostek turbo.
- Benzyna E10 (SP95-E10) – nowa benzyna 95-oktanowa z do 10% bioetanolu. Zmniejsza ślad węglowy, ale wymaga kompatybilności układu paliwowego (uszczelki, przewody, mapa silnika).
- E5 vs E10 – różnią się zawartością etanolu (do 5% vs do 10%); E10 może nieznacznie zwiększyć zużycie paliwa ze względu na niższą kaloryczność bioetanolu.
Paliwa typu Diesel – B7 i B10
Olej napędowy różni się przede wszystkim udziałem biokomponentów (FAME). To ważne dla trwałości układu wtryskowego i filtrów.
- Diesel B7 – zawiera do 7% FAME. To domyślny standard na wielu stacjach paliw. Zwykle bezpieczny dla większości nowszych i starszych diesli.
- Diesel B10 – do 10% FAME. Większa domieszka biokomponentów może wpływać na higroskopijność paliwa i kompatybilność niektórych starszych układów paliwowych. Dlatego przed jej użyciem sprawdź zalecenia producenta.
Co ważne, nowsze silniki z normami Euro 5/6 przeważnie są zgodne z B7 i często z B10; w przypadku aut starszych warto pozostać przy B7.
Superethanol E85 i alternatywne paliwa
Superethanol E85 to paliwo z bardzo wysoką zawartością bioetanolu (zwykle 70–85% zależnie od sezonu). Może być stosowane wyłącznie w pojazdach przystosowanych do pracy na E85 (tzw. flex-fuel) albo po profesjonalnej modyfikacji.
Z kolei bioetanol ma niższą wartość energetyczną niż benzyna, co zwiększa zużycie paliwa, i jest bardziej higroskopijny – układ paliwowy musi być na to odporny (materiały, mapy wtrysku).
Jak sprawdzić, jakie paliwo należy tankować do swojego samochodu?
Zacznij od dokumentów i oznaczeń pojazdu – producent zawsze precyzyjnie wskazuje, jaki typ paliwa i jaką minimalną liczbę oktanową należy stosować. W silnikach benzynowych trzymaj się podanej wartości. Jeśli instrukcja mówi o 95 RON, to właśnie taka benzyna będzie bezpiecznym wyborem. Tankowanie wyższej liczby oktanowej (np. 98 zamiast 95) nie zaszkodzi, ale nie zawsze przyniesie dodatkowe korzyści.
W przypadku diesli kluczowe jest sprawdzenie, czy samochód może korzystać z oleju napędowego z większą domieszką biokomponentów (B7 czy B10). Zignorowanie zaleceń producenta może prowadzić do szybszego zużycia układu paliwowego, gorszej pracy silnika albo kosztownych napraw, dlatego warto sprawdzać te informacje regularnie – także przy zakupie używanego auta.
Gdzie szukać zaleceń producenta?
Informacje o rodzaju paliwa znajdziesz w kilku miejscach. Najczęściej odpowiednie oznaczenie widnieje na naklejce przy wlewie paliwa – tam zwykle podana jest liczba oktanowa i dopuszczalny typ paliwa, np. E5, E10 czy Diesel B7. Warto też zajrzeć do instrukcji obsługi w rozdziale poświęconym paliwu, a w nowszych autach można sprawdzić zalecenia w aplikacji producenta lub w dokumentach technicznych dostępnych online po numerze VIN. Typowe oznaczenia to np. 95 RON E5/E10, 98 RON albo Diesel B7.
Czym grozi tankowanie niewłaściwego paliwa?
Błędy przy tankowaniu mają różną skalę konsekwencji – od gorszej pracy silnika po kosztowne naprawy. Jeśli popełnisz błąd, nie uruchamiaj auta i wezwij pomoc na stację.
- Benzyna wlana do diesla – w oleju napędowym biokomponenty odpowiadają także za smarowanie pompy wysokiego ciśnienia. Jeśli zamiast diesla wlejesz benzynę, smarowania zabraknie, co szybko prowadzi do uszkodzenia pompy, wtryskiwaczy i filtra. Taka awaria to zwykle bardzo kosztowna naprawa.
- Diesel wlany do auta benzynowego – silnik benzynowy nie jest w stanie prawidłowo spalić oleju napędowego. Efektem są problemy z odpalaniem, nierówna praca i ryzyko uszkodzenia katalizatora lub sond lambda. W takim przypadku trzeba jak najszybciej opróżnić zbiornik i zalać właściwe paliwo.
- Zbyt niska liczba oktanowa – jeśli zatankujesz benzynę o niższej liczbie oktanowej, niż zaleca producent, może wystąpić tzw. spalanie stukowe. Sterownik silnika cofnie zapłon, aby to ograniczyć, co przełoży się na spadek mocy i wyższą konsumpcję paliwa. W dłuższej perspektywie może dojść do poważnych uszkodzeń.
- Niekompatybilne E10 lub E85 – jeśli samochód nie jest dostosowany do wyższej zawartości bioetanolu, pojawić się mogą problemy z układem paliwowym: puchnięcie uszczelek, korozja przewodów i błędy w składzie mieszanki. Dodatkowo auto spali więcej paliwa, bo bioetanol ma mniejszą wartość energetyczną.
Czy mój samochód może jeździć na E10?
Sprawdź instrukcję, naklejkę przy wlewie i listy kompatybilności producentów; pomocne są również oficjalne strony rządowe oraz konsultacja z mechanikiem. Kompatybilność samochodów z Benzyną E10 zależy od materiałów układu paliwowego i kalibracji silnika. Jeśli nie ma jasnej informacji, wybierz E5 (PB95 E5) lub PB98.
Jakie samochody nie mogą jeździć na E10?
Najczęściej problem dotyczy starszych pojazdów benzynowych sprzed ok. 2005–2010 r., jednostek z wczesnym wtryskiem bezpośrednim oraz aut, dla których producent wyraźnie wskazał „E5 only” lub „No E10”. W takich przypadkach tankuj E5 (PB95/E5) lub – przy wyższym wymaganiu oktanowym – PB98.
Czy E10 to to samo co PB95?
E10 to rodzaj benzyny 95-oktanowej (PB95) z wyższą zawartością bioetanolu (do 10%). Klasyczne PB95 oznaczane jako E5 zawiera do 5% etanolu. Na stacjach nazwy bywają używane zamiennie, ale kluczowa jest zawartość etanolu podana na etykiecie (E5 vs E10).
Na co jeszcze zwrócić uwagę podczas tankowania?
Przy tankowaniu nowego paliwa w Twoim aucie (np. przejście z E5 na E10) obserwuj pracę silnika i spalanie. Jakość paliwa może różnić się między stacjami; wybieraj stacje o dobrej reputacji i częstych dostawach. Zawsze sprawdzaj oznaczenia benzyny na dystrybutorze i korek wlewu paliwa. Mieszanie PB95 i PB98 w awaryjnej sytuacji jest możliwe, ale trzymaj się zaleceń producenta co do minimalnej liczby oktanowej. Paliwa premium mogą mieć dodatki czyszczące i wyższą liczbę oktanową – to bywa odczuwalne w jednostkach wrażliwych na oktan.
FAQ
Jak sprawdzić, czy mój samochód może jeździć na E10?
Sprawdź naklejkę przy wlewie, instrukcję obsługi i listy kompatybilności producentów; w razie wątpliwości skontaktuj się z mechanikiem.
Czy E10 to to samo co 95?
E10 to benzyna 95 RON z do 10% etanolu; 95 (E5) ma do 5% etanolu. Obie są 95-oktanowe, różnią się zawartością bioetanolu.
Kiedy warto tankować SP98 zamiast SP95?
Gdy producent zaleca 98 RON lub masz silnik o wysokich wymaganiach oktanowych (wysoki stopień sprężania, turbo).
Jakie paliwo tankować do samochodu hybrydowego?
Takie, jakie zaleca producent dla danego silnika benzynowego (zwykle 95 RON E5/E10, czasem 98 RON).
Co się stanie, jeśli zatankuję nieodpowiednie paliwo?
Ryzykujesz usterki układu wtryskowego, spalanie stukowe, spadek mocy i kosztowne naprawy. Nie uruchamiaj silnika – wezwij pomoc.
Podsumowanie
Dobór paliwa opieraj na zaleceniach producenta: minimalna liczba oktanowa dla benzyny (PB95/SP95 lub PB98/SP98) i dopuszczalny typ biokomponentów dla diesla (B7/B10). Benzyna E10 to nowy rodzaj benzyny 95-oktanowej z wyższym udziałem bioetanolu – używaj jej tylko w autach kompatybilnych. Superethanol E85 jest przeznaczony dla pojazdów flex-fuel. Jeśli masz wątpliwości, sprawdź instrukcję i oznaczenia przy wlewie lub skonsultuj się z mechanikiem – to prosty sposób, by chronić silnik i portfel.